Mâm ngũ quả mang nhiều ý nghĩa và không thể thiếu trên bàn thờ mỗi gia đình dịp Tết đến.
Thế nhưng do khác biệt về phong tục quan niệm mà cách bày mâm ngũ quả từng vùng miền cũng khác nhau.
Nếu như mâm ngũ quả của người miền Bắc không thể thiếu nải chuối, quả cam quýt…. thì phong tục của người miền Nam lại tránh những thứ này…
Mâm ngũ quả miền Bắc
Các loại quả không thể thiếu khi bày mâm ngũ quả miền Bắc bao gồm chuối, bưởi (hoặc quả phật thủ), cam, quất, đào, hồng, táo, lựu…
– Nải chuối hoặc quả phật thủ: có ý nghĩa thể hiện sự che chở của trời phật cho con người
– Bưởi, cam: thể hiện sự tròn vẹn, hứa hẹn năm mới tốt lành phúc lộc viên mãn
– Quất: thể hiện sự sung túc, đa lộc
– Đào, hồng: thể hiện sự hồng hào, thăng tiến và thành đạt
– Táo: có ý nghĩa là phú quý
– Lựu: có ý nghĩa tượng trưng cho con đàn cháu đống
Mâm ngũ quả miền Nam
Các loại quả chủ yếu để bày mâm ngũ quả bao gồm: Mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài, sung. Những trái này đọc lái đi sẽ thành “cầu- vừa- đủ- xài- sung”, thể hiện mong muốn vừa đủ cho sự đủ đầy sung túc.
Cũng theo cách đọc lái này mà người miền Nam không dùng chuối hoặc cam quýt để bày mâm ngũ quả như người miền Bắc. Bởi từ chuối có phát âm giống với “chúi” (có nghĩa không ngẩng đầu lên được, làm ăn không may mắn), với quả cam, quýt thì có câu “quýt làm cam chịu”.
Ngoài ra mâm ngũ quả miền Nam còn có thêm một cặp dưa hấu xanh vỏ đỏ lòng tượng trưng cho sự may mắn và trái thơm (quả dứa) để tượng trưng cho con cái đủ đầy.
Mâm ngũ quả miền Trung
Nếu mâm ngũ quả hai miền Nam Bắc có sự khác biệt thì ở vị trí nằm giữa, mâm ngũ quả miền Trung lại có sự giao thoa của hai vùng miền này.
Các loại quả thường được bày rất đa dạng phong phú, bao gồm: chuối, bưởi, xoài, dưa hấu, cam, táo, nho, sung, dứa, mãng cầu …
